آشنایی با اوزان مثنوی

مثنوی ها بخش مهمی از شعر فارسی را تشکیل می دهند. با این همه از تمام اوزان شعر فارسی تنها از هفت وزن جهت سرودن مثنوی ها ی مهم استفاده شده:
1- فعولن فعولن فعولن فعل که وزن حماسی و رزمی است.شاهنامه ی فردوسی در این وزن سروده شده است:
چو فردا بر آید بلند آفتاب / من و گرز و میدان افراسیاب
این وزن گاهی در پند و اندز هم به کار رفته مثلا بوستان سعدی
2- مفاعیلن مفاعیلن فعولن که بیشتر مناسب داستان های عاشقانه اسن مانند ویس و رامین گرگانی و خسرو و شیرین نظامی:
شب افروزی چو مهتاب جوانی / یه چشمی چو آب زندگانی
3- فاعلاتن فاعلاتن فاعلن که بیشتر مناسب پند آمیز و عارفانه است. منطق الطیر عطار و مثنوی مولوی در این وزن است:
بشنو از نی چون حکایت می کند/ از جدایی ها شکایت می کند
4- مفتعلن مفتعلن مفتعل که گرچه به قول نیما رقص آور است و مناسب با معانی پند نیست اما مخزن الاسرار را که در معانی پند و حکمت است در این وزن سروده است :
ای همه هستی ز تو پیدا شده/ خاک ضعیف از تو توانا شده
5- فاعلاتن مفاعلن فعلن که وزن شاد و نسبتا ضربی است و مناسب مضامین بزمی مثل هفت پیکرنظامی است:
هست بود همه درست به تو / بازگشت همه به توست به تو
اما سنایی اثر حدیقه الحدیقه ی خود را که در بیان معارف و حکمت است در این وزن سروده است.
6- فعلاتن فعلاتن فعلن که جامی سبحه الا برار خود را که پند و عرفانی است در این وزن سروده است:
شمع شو شمع که خود را سوزی/ تا بدان بزم کسان افروزی
7- مفعولن مفاعیلن فعولن که وزن ضربی و مناسب مضامین عاشقانه است.
لیلی و مجنون نظامی و مجنون و لیلی جامی و هاتفی در این وزن سروده شده است:
غافل منشین که وقت بازی است / وقت هنر است و سر افرازی

کاربرانی که این نوشته را خواندند
این نوشته را 13894 نفر 30877 بار خواندند
علیرضا خسروی (18 /02/ 1395)   | حبیب اله نبی اللهی (29 /01/ 1397)   | pegah adibi (21 /03/ 1397)   |

تنها اعضا میتوانند نظر بدهند.

سریال خاتون قسمت6
سریال خاتون قسمت 6
تبلیغات فرهنگی
تو را به هیچ زبانی
بازدید ویژه
ورود به بخش اعضا

تولد اعضا