فرهنگ ایران باستان
1


ایرانیان پیوسته رفتار مسالمت آمیزوروحیه ای آشتی جویانه در برابرفرهنگ ها و نظامهای اعتقادی اقوام بیگانه داشتند.
در عصر هخامنشی پارسیان برای نخستین بارازفلات ایران پارا فراتر نهاده ورهبری امپراتوری جهانی را به دست گرفتند. اقوم فرمانروای پارس نخستین قومی در تاریخ بود که علاوه بر قدرت نظامی به اقتدار مشروع و پذیرفتنی درمیان اقوام مغلوب توجه نشان داد.شاهنشاهی هخامنشی موهبتی تکرار نشدنی در تاریخ بود
با شا هنشاهی هخامنشی برای نخستین بار در تاریخ تمدن های بشری اندیشه همزیستی به نسبت مسالمنت آمیزدر میان تمندن های گو ناگون امکان تحقق یافت. نخستین بار در تاریخ قومی فاتح برای جان و مال وباور داشت ها و آداب و رسوم در کل فر هنگ اقوام دیگر ارزش قایل شد.شاهنشاهی هخامنشی به جز تابعیت سیاسی وپرداخت خراج در قبال حمایت جانی ومالی واعتقادی از اقوام مغلوب چشمداشت دیگری نداشت.به آنهااجازه داد که با حفظ آدا ب ورسوم وآیینهای اعتقادی شان به کسب و کار روزانه شان بپر دازند.
اقوام ایرانی نخستین بار در تاریخ یک امپراطوری راستین پدید آوردند که هرچند رهبری با قوم پاس بود ولی در سپاه آنها اقوام گو ناگون حضور داشتند .فرهنگهای مختلف جهان باستان تحت اقتدار یک نظام سیاسی واحد و فراگیرودر یک پهنه ی جهانی روابط متقابل و صلح آمیزبا یکدیگر بر قرار کردند.
فرمانروای هخامنشی با اقوام مغلوب به مدارا رفتار می کرد این رفتار های انسانی ناشی از فرهنگ و آیینهای ضد خشونت و نبوغ کورش سر چشمه می گرفت .کورش هم در تورات وهم در منشور بابل خود ،دستیار ومورد حمایت خدای یهود و خدای بابل نشان داده می شود.
مردم کشور های دیگر به جای هراس از نیروی فا نح پارس آنها را رهایی بخش خود می دانستند .بسیاری از ازقیود و فشار هایی را که فرمانروایان خودی بر مردمشان تحمیل می کردند از میان بر داشته و برای آنها آزادی عمل بشتر از گذشته و آرامش فراهم کرده بودند.اقوام در برابرنیرو های رهایی بخش کورش مقاومت از خود نشان نمی دادند و کشور گشایی کورش با کمترین خونریزی انجام می گرفت.پیش ازکورش فر مانروایان فاتح مظاهر و نماد های اعتقادی مردم مغلوب را به عنوان غتایم جنگی همراه مردم اسیر و دارایی شان ه غنیمت کشور فاتح می بردند ولی کوروش نه تنها با جان ومال مردم دست درازی نمی کرد بلکه از خدایان یتها پرستشگاهها و کاهنان و روحانیان اقوام مغلوب حمایت می کرد و حتی از جبران خسارت ها و آسیب ها به مقدسات مردم دریغ تداشت.و خود را پشتیبان خدا یان و پرستشگاهشان نشان می داد.پیش از او انهدام و غارت پرستشگاهها ی مردم مغلوب شیوه مر سوم فاتحان بود.
نظام سیاسی پارسها خواستار وحدت تمرکز سیاسی بود ووحدت در گو ناگونی و تکثر فر هنگ ها را بر نامه ی کار خویش ساخته بودند،ودر صدد تحمیل فرهنگ پارسی در سراسر قلمرو گسترده و جهانی نظام خود نبوند.پارسهای فر مانروا هر چند که قوانین ویژه ی خود را داشتند ولی قوانین اقوام گوناگون را به رسمیت می شناختند .به هر قومی اجازه داده می شد که برابر عرف و آیین ورسوم خود زندگی کند.این سیاست پس از کورش نیز ادامه داشت.داریوش در پرستشگاههای مصر حاضر می شد و به عنوان فر عون مصر پیشکش ها یی به خدایان مصری می داد و سرود هایی رادر پرستش این خدایان می خواند.
پارسیان دین و آیین ویژه ی خود را داشتند .در شاهنشاهی هخامنشی به دستگاه رو حانیت اجازه ی فرصت داده نمی شد که در کار کشور داری دخالت ناروا کند واصل مدارای مذهبی را خدشه دار سازد.هخامنشیان هرگز در صدد تبلیغ و تحمیل یک دین یا آیین و مذهبی ویژه اقوام ایرانی به اقوام دیگر نبو دند یکی از دلا یل وعوامل پایداری صلح پارسی در امراطوری هخانشی همان آزادی مذهبی بود.
تا آن زمان حتی دو قوم نزدیک و هم تبار هم بابل و آشور هر یک در صدد حذف کا مل دیگری از صحنه گیتی بود.یک بار آشوریان پس از فتح بابل همه مردم از زن و مرد و کوچک و بزرگ را قتل عا م کردند.