گزیده ابیات از اشعار پروین اعتصامی/بخش اول
منبع دیوان شعر:سایت گنجور
***
خود رای می‌نباش که خودرایی
راند از بهشت، آدم و حوا را
۲
ای نیک، با بدان منشین هرگز
خوش نیست وصله جامهٔ دیبا را
۳
ای آنکه راستی بمن آموزی
خود در ره کج از چه نهی پا را
خون یتیم در کشی و خواهی
باغ بهشت و سایهٔ طوبی را
۴
آموزگار خلق شدیم اما
نشناختیم خود الف و با را
۵
هیچ خردمند نپرسد ز مست
مصلحت مردم هشیار را
۶
مخسب آسوده ای برنا که اندر نوبت پیری
به حسرت یاد خواهی کرد ایام جوانی را
۷
متاع راستی پیش آر و کالای نکوکاری
من از هر کار بهتر دیدم این بازارگانی را
۸
بزرگانی که بر شالودهٔ جان ساختند ایوان
خریداری نکردند این سرای استخوانی را
۹
اگر صد قرن شاگردی کنی در مکتب گیتی
نیاموزی ازین بی مهر درس مهربانی را
۱۰
نباید تاخت بر بیچارگان روز توانائی
بخاطر داشت باید روزگار ناتوانی را
۱۱
تو نیز از قصه‌های روزگار باستان گردی
بخوان از بهر عبرت قصه‌های باستانی را
۱۲
فضل است که سرمایهٔ بزرگی است
علم است که بنیاد افتخار است
۱۳
آهوی روزگار نه آهوست، اژدر است
آب هوی و حرص نه آبست، آذر است
۱۴
دیده ببندی و درافتی بچاه
این گنه تست، نه حکم قضاست
۱۵
کعبهٔ دل مسکن شیطان مکن
پاک کن این خانه که جای خداست
۱۶
روی و ریا را مکن آئین خویش
هرچه فساد است ز روی و ریاست
۱۷
آنچه که دوران نخرد یکدلیست
آنچه که ایام ندارد وفاست
۱۸
پایهٔ قصر هنر و فضل را
عقل نداند ز کجا ابتداست
۱۹
بیگانه دزد را بکمین میتوان گرفت
نتوان رهید ز آفت دزدی که آشناست
۲۰
زنگارهاست در دل آلودگان دهر
هر پاک جامه را نتوان گفت پارساست
۲۱
قصر رفیع معرفت و کاخ مردمی
در خاکدان پست جهان برترین بناست
۲۲
هر آن مریض که پند طبیب نپذیرد
سزاش تاب و تب روزگار بیماریست
۲۳
بدان صفت که تو هستی دهند پاداشت
سزای کار در آخر همان سزاواریست
۲۴
هیچ دانی چه کسی گشت استاد
آنکه شاگرد شد و عار نداشت
۲۵
کار گیتی همه ناهمواریست
این گذرگه ره هموار نداشت
۲۶
نخورد هیچ توانگر غم درویش و فقیر
مگر آنروز که خود مفلس و مضطر گردد
۲۷
قیمت بحر در آن لحظه بداند ماهی
که بدام ستم انداخته در بر گردد
۲۸
دانش چو گوهریست که عمرش بود بها
باید گران خرید که ارزان نمی‌شود
۲۹
گر که آبادی این دهکده میخواهی
باید آباد کنی خانهٔ دهقانش
۳۰
ای زورمند، روز ضعیفان سیه مکن
خونابه میچکد همی از دست انتقام
***
گردآوری:ابوالقاسم کریمی
تهران-ورامین
جمعه ۲۰ فروردین ۱۴۰۰
وبسایت:http://k520.ir/