عمر خیام نیشابوری (نام کامل: غیاثالدین ابوالفتح عُمَر بن ابراهیم خَیّام نیشابوری)
(زادهٔ ۲۸ اردیبهشت ۴۲۷ در نیشابور – درگذشتهٔ ۱۲ آذر ۵۱۰ در نیشابور)
که خیامی و خیام نیشابوری و خیامی النّیسابوری هم نامیده شدهاست،
همهچیزدان، فیلسوف، ریاضیدان، ستارهشناس و
رباعیسرای ایرانی در دورهٔ سلجوقی است.
>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>
چو خیامی کنی اندیشه ، جانا
زبانزد در میان خلقی چو او ما
که مابین اجتماعی هر بشر هان
به ظرف اندیشه، ادراکی نمایان
چو دانته گوته ای هُومر که خیام
به دانایی زبانزد ، در میان عام
ز یک سو شکسپیری جلوه ای یاد
کلامش گوهری ، سنجیده ، اوتاد
به ظاهر لفظ و معنایی رباعی
رباعیاتِ خیامی ، نگاهی
که هر یک از رباعیات ایشان
پیامی را رساند ، هدیه انسان
بزرگی دانشی را یاد بر ما
به خواندن هر رباعی فهم احیا
از او یادی کنم ، یادی ز اوتاد
به جانب آسمان رو کرده فریاد
چنان دادی کشم ، هر آسمانی
به فریادم کشند دادی ،چه دانی
به گردون چرخ گر دستم رسد هان
بپرسم ، ماجرایی را ، هراسان
به نازی نعمتی ،کم مردمانی
چه علّت در تقلّا بس کسانی
عدالت گستری دانا ، به روزی
دهد روزی بشر را سینه سوزی
حکایت بشنوم گویم روایت
شنیدی پند گیری لا شکایت
هدف از آفرینش ، پند از ما
ذخیرت توشه راهی را به تقوا
ولی اله بایبوردی