شهرگور فر اردشیر

زیبای خفته ایست در آغوش سرد خاک
راز  نگفته  ایست  زآن  دوران   تابناک

طاووس شهرهای کهن  ایران باستان
پردیس پارس جاودان ، کابوس دشمنان

گوید به باد، قصه ای زان روزگار دور
دارد به یاد ، تراژدی پایان شهر گور

از  نقشهای کهنه بر دامان کوهسار
تااستودان ودخمه ی پنهان در عمق غار

از قصرهای مانده در یک دشت باشکوه
تا قلعه های دختر  ویران بر اوج کوه

از آن عقاب خسته ی بنشسته بر درخت
تا برج دلشکسته ی تنها که مانده سخت

از آشیان جغد سیه بخت شوم و کور
در قلعه های ساکت وتاریک و بی عبور

از لحظه های آخرین دیدار یزدگرد
با مردمان کشورش در آن حصار گرد

آن قمپ آب وآتش و آن مهد شیر و گرگ
آن  نقشهای   سنگی ی  پیروزی   بزرگ

تاریخ رفته در  دل این قصه ها به خواب
در  پای   چشمه ای  کهن در کاخ   آفتاب

چون  اردشیر بابکان  یک شهریار گشت
بر اسب  راهوار   مرادش  سوار  گشت

آن شهرزاد قصه ی استخر و شهر   گور
از شهر آب وآتش وخورشید و باد و نور

استخر، زادگاه    نیاکان  خود   گذشت
تا قلعه بان  و  ارگبذ  دارابگرد گشت

در جنگ با حکومت اشکانیان بر آن
پیروز گشت، اردشیر و نگونبخت اردوان






از مجموعه اشعار دفتر اساطیر
سروده شده در 1/1/1

پی نوشت:
سازنده ی شهر باستانی اردشیر خوره، یا شکوه اردشیر یا فر اردشیر  اردشیربابکان بوده است.

اردشیر پس از پیروزی بر اردوان پنجم آخرین شاه اشکانی به حکومت 471 ساله اشکانیان پایان داد و سپس شهر گور را بر بقایای شهری هخامنشی بنا نهاد.
این بنا به همراه کاخ آتشکده و قلعه دختر از قدیمی ترین بناهای دوران شکوهمند ساسانیان است که افزون بر 1800 سال قدمت دارد.

طاق قوسی کاخ آتشکده فیروزآباد اولین بنای قوسی عصر ساسانی است که الگوی ساخت طاق کسری در عراق میباشد


 اردشیر بابکان بر بقایای شهری که در روزگار هخامنشیان شهری غیر قابل نفوذ بود، ولی با حمله اسکندر ویران شد، این شهر  را بنیان نهاد و شکل شهر را گرد بنا نهاد.

نمای شهر از بالا دایره‌ای شکل است که خیابان های متحدالمرکز آن از چهار بخش اصلی و چهار دروازه مهر، هرمزد، بهرام و اردشیر تشکیل شده است.
هر یک از این چهار بخش، خود به پنج بخش منظم تقسیم شده و در کل شهر را به بیست قسمت مساوی تقسیم می کنند.

دور تا دور شهر نیز برای دفاع از هر نوع آسیبی، حصارکشی شده و خندق‌های عریض آن را احاطه کرده است
در میانه‌ی شهر، کاخی با مناره‌ای بلند بالا ساخته شده که بنابر گفته مورخین نماد الهه‌‎ی آب و بنابر گفته برخی دیگر یک آتشکده مهم بوده است.

مجموعه اردشیرخوره بسیار هدفمند و با اولویت دفاعی طراحی شده است.
جلگه فیروزآباد که شهر در آن ساخته شده از هر طرف در محاصره کوه‌ هاست.

راه اصلی ورود به جلگه، گذرگاه راهبردی تنگاب است که بر صخره بالای آن قلعه دختر (اقامتگاه اولیه اردشیر) قرار گرفته است جایگاه قلعه به گونه ‌ای است که علاوه بر تنگه به جاده منتهی به کاخ اردشیر و شهر نیز مشرف باشد.

در زمان ساسانیان شهر گور به دلیل داشتن بزرگترین کتابخانه مشرق زمین و وجود کتب گرانبها و کمیاب  مشهور بود.
استحکامات دفاعی از گستره شهر نیز فراتر می ‌رفت؛ هنوز هم بقایای شبکه تار عنکبوتی و شعاعی دیوارهای حفاظتی تا فاصله ۱۰ کیلومتری از کانون اردشیرخوره در دشت و کوهپایه دیده می‌ شود.

نقش پیروزی:
در این نقش ‌برجسته اردشیر و پسرش شاپور سوار بر اسب در رزمگاه به تصویر کشیده شده‌ اند و اردشیر با ضربه نیزه اردوان شاه را از اسب به زیر می ‌اندازد.

تاج ‌ستانی اردشیر:
تصویری از اردشیر که در حضور درباریان از اهورامزدا دیهیم پادشاهی می ‌‌گیرد.
اردشیر بابکان فرزند بابک نوه ساسان موبد معبد آناهیتا، پس از پیروزی براردوان پنجم سلسله ساسانیان را بنیانگذاری کرد و شهر گور را مقرحکومت خویش قرار داد.

شاهنشاهان ساسانی که ریشه‌شان از پارس بود،بر پهنهٔ بزرگی از آسیای باختری چیرگی یافته و در کنار امپراتوری روم-بیزانس، در گذر بازه زمانی افزون بر ۴۰۰ سال، ابرقدرت جهان باستان شمرده می‌شدند.

گور آخرین پایگاه یزدگرد سوم ساسانی در فارس بود که در سال ۲۹ ه‍.ق (زمان خلافت عثمان بن عفان) به تصرف اعراب مسلمان درآمد و
دورهٔ شاهنشاهی شکوهمند ساسانیان، پس از 427 سال حکومت بر پهنه وسیعی از جهان آنروز در سال ۶۵۱، و بعد  از کشته‌شدن یزدگرد سوم درگذر حمله اعراب به ایران، به پایان رسید و ایران زیر چیرگی اعراب مسلمان درآمد

ایمیل مقصد