* یاد داشت هایی از حافظ پژوهان . .

*
* یاد داشت هایی از حافظ پژوهان
* آنچه می نویسم . یاد داشت هایی است که بیش از دوسال
* هر گاه در میان جمع کوچکی از پژوهشگران و حافظ شناسان
* حضور داشته ام . می نوشتم . و البته حضور من به لطف استاد
* محسن موسوی شکل میگرفت . که علاقه و محبتی صمیمانه
* به بنده داشتن . . . امید که این نوشتار مقبول نظر
* والای مخاطبانم واقع گردد .
* یاد داشت ها را بعد از ختم جلسات می نوشتم . که در آن
* محفل فقط گوش بودم . و نه در حد گفتن سخنی !! . اگر
* زیاد هم دقیق نیست بخاطر همان فاصله گفتن و نوشتن است .
* باید بدانیم . هم اکنون در جهان دست کم . پانزده نسخه مورخ
* از دیوان حافظ . اعم از کامل و منتخب ، شناخته و موجود است .
* که در میانه سال های 805 تا 827 هجری قمری ( سال کتابت
* نسخه معروف سید عبدالرحیم خلخالی ) کتابت شده اند .
* نسخه عکسی یا خطی یازده نسخه نزد شادروان استاد مجتبی
* مینوی موجود بوده است . ( در این باره آقای ایرج افشار
* می نویسند . آقای مجتبی مینوی بجز نسخه های معروف حافظ
* که در چاپ قزوینی معرفی شده است . چند نسخه قدیمی دیگر
* را جمع کرده اند و در صدد بودند با کمک آقای پرویز ناتل خانلری
* چاپ و نشر کنند . از نسخ قدیمی و معتبر که ایشان می خواستند
* استفاده کنند . نسخه های 805 / 811 / 814 / 818 / 820 /
824 / 825 / قابل ذکر است ) . منبع سخنان ، ( دیوان کهنه
* حافظ . مقدمه . جلد اول . صفحه ج ) اما سه نسخه دیگر از آن
* پانزده نسخه . عبارتند از این ها که بچاپ رسیده اند .
*
* ( اول ) ـــ 152 غزل . کتاب های خطی فارسی موزه بریتانیا . لندن
* که به سال های 813 / 814 / هجری قمری استنساخ شده
* و در سال 1337 شمسی به تصحیح آقای دکتر پرویز ناتل خانلری
* از طرف انتشارات سخن طبع و نشر شده است .
* گفتیم . سه نسخه دیگر عبارتند از . یک . که نوشته شد .
*
* ( دوم ) دیوان کامل با مقدمه ای در مجموعه یی که به
* سال 824 هجری قمری استنساخ شده و اکنون از آن آقای
* سید هاشم علی سبز پوش . یکی از فضلای هند است .
* این نسخه نفیس به همت آقای دکتر احمد نذیر .
* معرفی و در سال 1350 شمسی به تصحیح مشترک ایشان
* و آقای دکتر سید محمد رضا جلالی نایینی از طرف سازمان
* امور فرهنگی و کتابخانه آستان قدس . طبع و نشر شده است .
*
* ( سوم ) نسخه خلخالی که به سال 827 هجری قمری استنساخ
* شده است . این نسخه یک بار به سال 1306 شمسی به تصحیح
* خود مرحوم عبدالرحیم خلخالی و باردیگر به سال 1320 شمسی
* به تصحیح مرحومان محمد قزوینی و دکتر قاسم غنی از طرف
* وزارت فرهنگ به چاپ رسیده است .نکته یی بسیار مهم که در
* تصحیح دیوان خواجه شیراز دیده می شود . وجود اختلافات فروان
* و همه جانبه حتی در نسخه های کهن مورخ این دیوان است .
* ولی پس از انتشار آن نسخه و مقدمه هراس انگیز مرحوم قزوینی
* در زمینه وجود اختلافات بیرون از شمارش در نسخه های معتبر قدیمی
* و نسخ چاپی و اهمیت کهن ترین نسخه شناخته موجود که در آن زمان
* فقط نسخه خلخالی بود . محققان ادب فارسی سال ها از دست بردن
* به تصحیح مجدد این دیوان خود داری می کردند . و کسی را یارای
* آن نبود که بدون اتکا به نسخه ای کهن تر و معتبر تر از نسخه خلخالی
* نسخه پرداخته قزوینی و قاسم غنی خرده ای بگیرد . . اگر همه ی
* اختلافات موجود در نسخ کهن دیوان حافظ را طبقه بندی
* کنیم . به این ششگانه خواهیم رسید . ششگانه ای بی نظیر .
*
1 )) تعداد غزل های هر نسخه با تعداد غزل های نسخ دیگر اختلاف دارد .
2 )) غزل ها از لحاظ ترتیب در نسخه ها توافق ندارند .
3 )) تعداد ابیات بعضی از غزل ها در نسخه ها متفاوت است
4 )) ترتیب ابیات بعضی از غزل ها در نسخه ها اختلاف دارند
5 )) در بعضی از غزل ها قافیه تکرار شده است .
6 )) بعضی از واژه ها و عبارات و گاهی مصراع ها و بیت ها
* در نسخه ها اختلاف کلی دارند و گاهی نیز غلط ظبط شده اند .
* آنچه مشخص است . دیوان حافظ در زمان حیات خود او تدوین نگشته .
* و پس از وفات وی یکی از ارادتمندان خواجه . تجسم جوانمردی می شود
* در قسمت دوم و پایانی ادامه این یاد داشت ها را می خوانیم .
* ممنون از همراهی شما گرامی .

خسرو فیضی 29 فروردین 1399 5نظر تاریخ ادبیات

نقطه نظرات

تعداد نظرات: 5 ارسال نظر جدید

نظر 5

مسعود مدهوش 29 فروردین 1399 22:52

درودتان استاد گرامی
- خسرو فیضی 30 فروردین 1399 11:36
  
  . با بهترین درودهایم
  . استاد گرامی که همیشه به بنده لطف داشته اید
  . ممنونم عزیز گرانقدر . . قسمت دوم و پایانی را حتمن بخوانید
  . نه تنها برای جنابعالی که برای اساتید هم مثمر ثمر خواهد بود
  . آنچه نوشته ام در هیچ کجا نمی توان یافت . . این نوشته ها
  . تفکرات اساتید حافظ پژوهان است .
  . ممنون که مرا می خوانید
  .
مسعود مدهوش 30 فروردین 1399 17:03

حتما استاد حتما
- خسرو فیضی 31 فروردین 1399 12:12
  
  . با بهترین ردرودهایم
  . استاد گرامی و ارجمند . از حضور محبت آیزتان ممنون
  . و متشکرم . در حال سرو سر و سامان دادن
  . قسمت دوم هستم . . بزودی.
  . موفق و پیروز باشید
  .
سیلویا اسفندیاری 11 اردیبهشت 1399 17:12

درودتان بزرگوار