نتیجه گیری:
با استفاده از بداهه پردازی می توان به جرایی منسجم و جذاب دست یافت. ایده های اجرایی و دغدغه هایی که گروه اجرا از عناصر یا دوره خود دارد، می توانند از طریق بداهه پردازی در تئاتر ، نمود عینی و عملی به خود بگیرند. بداهه پردازان با تقویت و پرورش این شش مهارت می توانند آثار بسیار جالب توجهی به وجود آورند: اعتماد، رهایی، پذیرفتن پیشنهاد، گوش سپردن و دقت نظر، داستان گوئی و برقراری ارتباط غیرکلامی. البته این مهارت ها سریع به دست نمی آیندو می بایست برنامه ای طولانی مدت و هدفمند و مستمر برای دستیابی به آنها تدارک دید. تردید نیست که بداهه پردازی، شکیبایی و صبوری تک تک اعضای گروه را می طلبد. کار گروهی به معنای تحمل انواع رفتارها یا خُلق و خوها و ویژگی های مثبت و منفی یکایک افراد است. بداهه پردازی در تئاتر هنری است پیچیده و دشوار؛ اما اگر گروه بتواند با شکیبایی قابلیته ای فردی و گروهی اش را تقویت کند، آن گاه به شیوه ی کارآمد و خلاقی دست خواهد یافت. بداهه پردازی به ویژه برای گروه های پیشرو و تجربه گرا بسیار مفید استو اگر گروه بداهه پرداز از یک سو به تمرینات مستمر و مداوم بپردازد و از سوی دیگر مطالعه ی همه جانبه را در دستور کار خود قرار دهد، مسلما به موفقیت های چشم گیری نائل خواهد آمد. در شرایط بداهه است که ایده هایی با ارزش شکل می گیرند که بسیار جذاب و تأثیرگذار خواهند بود.
همان گونه که بازیگر روی صحنه در جریان بداهه پردازی باید هم بازیگر باشد و هم کارگردان و نمایشنامه نویس، این دو نیز می توانند از بداهه پردازی در روند کار خلاقانه خود استفاده کنند. در فرآیند شکل گیری اجرا بر اساس بداهه بازیگر، مسلما کارگردان و نمایشنامه نویس هم می توانند حضوری موثر و خلاقانه داشته باشند. بازیگر در شرایط بازی، روش های مختلف را می ازماید و با آنها رو در رو می شود. کارگردان با هدایت گروه به سوی ایده های ذهنی و نوآورانه خود و کشف و درک انگیزه ها یا تکانه های خلاق بازیگران در شرایط خودجوشی و رهایی و جرح و تعدیل آنها، می تواند به اجرایی منسجم و ساختارمند دست یابد. نمایشنامه نویس نیز در شرایط بداهه، با ایده های داستانی خود بر اساس الگوهای مختلف روایت مواجه می شود و آنها را می آزماید و بهترین ها را بر می گزیند. تعامل هدفمند و صبورانه این سه هنرمند، مسلما اجرایی بدیع به دنبال خواهد داشت.
منابع:
- اسپولین، ویولا، (1389) بدیهه پردازی برای تئاتر، حسین فدایی، انتشارات نمایش.
- براکت، اسکار، (1383) تاریخ تئاتر جهان، هوشنگ آزادی ور، ج3، انتشارات مروارید، چاپ دوم.
- برن، اریک، (1388) بازی ها، روان شناسی روابط انسانی، اسماعیل فصیح، ذهن آویز، تهران.
- برناردی، فیلیپ، (1388) بداهه سازی در تئاتر، منیژه محامدی، امیرکبیرف تهران.
- بندتی، رابرت، (1388) کار عملی بازیگر، احمد دامود، سمت، تهران.
Adams, Kenn, (2007), How to Improvise s Full-Length Play, Allworth Press.
Diggles, Dan, (2004), Improve for Actors, Allworth Press.
Greig, Noel, (2008), Young People New Theater, A Practical guide to an intercultural process, Rutledge.
Johnstone, Keith, (1999), Improve for Storytellers, Faber and Faber.
Koppett, Kat, (2001), Training to Imagine, Practical Improvisational Theater Techniques to Enhence Creativity, Teamwork, Leadership, and Learning, Stylus.
Smiley, Sam, (2005) Playwriting, The Structure of action, Yale University Press.
مرجع: فصلنامه تخصصی دانشگاه هنر- نامه هنرهای نمایشی و موسیقی - بهار و تابستان 90
از بداهه پردازی تا اجراء
علی حاج ملاعلی