گل می زند بر دشت دل، اشعار زیبای شما/
صد دسته گل بر قامت طبع دلارای شما/
تا می خرامد نغمه ای از نای شیوای شما/
دل از کفم می افتد و، وای من آوای شما/
از دشت ها تا قله ها را طاق نصرت می زدم/
ای شاعران خوش سخن! بودم اگر جای شما/
تالار، زیبا از شما، گلزار، شیدا از شما/
من هم خوش از این که بگردم دور گل های شما/
"سود" است "سودا" ی شما/
آن جا، گلان دف می زنند، این جا، گلان کف می زنند/
چون رفته پشت میکروفون، محبوب دانای شما/
"در جشن گل ها گل شدن، هم نغمه ی بلبل شدن/
تا عاشقی ها پل شدن" گفتار والای شما/
ذوق مرا می پرورَد ذوق مصفای شما/
صد آفرین بر غیرت ذوق توانای شما/
من ناتوان از وصف تان/
شعری بچین ای جان! از آن شیواترین - شیداترین/
شیدا شدم، شیدا شوم از شعر شیدای شما/
چون خوش به گلشن آمدیم/
لفظی ست در چشمان من، چشمش به معنای شما/
شعری سرودم تا شود زیبا به امضای شما/
در جشن پرغوغای جان، جانم به غوغای شما/
دسته گلِ دل هم به آب افتاده در پای شما. //
#محمدعلی_رضاپور (#مهدی)
#قالب_شعری_ترنج
برخی ویژگی های قالب شعری #ترنج (ره آوردی از شاعر
و ترانه سرای گرامی، جناب آقای بهنام #حیدری_فخر)
1. در ترنج، همه (یا بیش تر) مصراع ها، همقافیه اند،
با این حال، آزادی عمل شاعر برای غیر همقافیه آوردن
تعدادی از
مصراع ها ی میانی به منظور پردازش بهتر، مورد توجه و
تأکید قرار گرفته است.
2. ترنج، پذیرای انواع پردازش های وزنی است و می توان
ترنج هایی با وزن پردازی عروضی، هجایی و... سرود.
3. در ترنج، همه (یا بیش تر) مصراع ها نسبت به هم دارای
طول برابری هستند، با این حال، به دلایلی ازجمله: برجسته سازی یا
تنوع پردازی، می توان تعدادی از مصراع های آن را کوتاه تر از بقیه ی
مصراع ها به کار برد، البته بشرطی که
مصراع های کوتاه، طول برابری با هم داشته باشند.
باید توجه داشت که تفاوتِ طولیِ مصراع ها در ترنج،
در تعداد کمی از مصراع های آن اتفاق می افتد و متفاوت است با
تفاوتِ طولیِ یکنواخت در قالب مُستَزاد و همچنین تفاوتِ طولیِ
مستمر و بی قاعده (یا دست کم، بدون قاعده ی مشخص و غیر شخصی)
در شعر نیمایی.
4. ترنج، بعنوان گونه ای امروزین، درون مایه هایی امروزین دارد
و کاربرد زبان و نگاه نو در آن از اهمیت ویژه ای برخوردار است،
به عنوان مثال،
تصویرپردازی و نگاه سینمایی و از این قبیل پردازش ها
در آن مورد تأکید است.
5. در ترنج، کل شعر، بعنوان واحد در نظر گرفته می شود
و پیوند طولی و عرضی مستحکمی در همه ی قسمت های آن برقرار است
(در صورتی که مثلا در قالب سنتی غزل، هر بیت بطور جداگانه و
مستقل نمود پیدا می کند)
6. از ویژگی های قالب یا به عبارت بهتر، گونه ی شعری ترنج،
پیوند میان سنت و نوآوری یا به عبارت بهتر،
پیوند میان قاعده مندی سنتی و انعطاف پذیری امروزین است
بطوری که مواردی همچون قاعده مندی همه یا بیش تر مصراع ها و
امکان یا حتی ارجحیت وزن پردازی عروضی،
از جنبه های سنتی ترنج است و مواردی همچون انعطاف
در پذیرش برخی مصراع های غیرهمقافیه (در موارد نیاز) و
امکان بهره گیری از وزن پردازی هایی خارج از عروض سنتی،
از جنبه های نو در آن،
با این حال، زبان و درون مایه ی
فکری در شعر ترنج، با معیارهای امروزین، هماهنگی بیش تری دارد.
نکته:
آیا ترنج، همان تمام مطلع است؟
تمام مطلع - که پیشینه ای تقریبا هزار ساله در شعر فارسی دارد -
شعری است با وزن پردازی عروضی که همه ی مصراع های آن، همقافیه اند.
با توجه به آنچه درباره ی ویژگی های گونه ی شعری ترنج گفته شده است،
تفاوت های قابل توجه آن با تمام مطلع، قابل انکار نیست
و بسیار بیش تر از تفاوت های غزل و قصیده ویا بیش تر از
تفاوت های دوبیتی و رباعی در مقایسه با هم است.
در یک کلام: تمام مطلع، قالب یا شبه قالبی کاملا سنتی است، اما ترنج،
گونه ای شعری در میانه ی شعر سنتی و نو و دارای معیارهای امروزین شعر.
سریال خاتون قسمت6
تبلیغات فرهنگی
تولد اعضا
-
شعر ایران تولدتان را صمیمانه تبریک می گوید
-
سیدعلمدار ابوطالبی نژاد
-
مهدی دلخانی
نظر 19
امیر عاجلو 23 فروردین 1400 23:57
درود بر شما
محمد علی رضا پور 24 فروردین 1400 09:45
سلام و درود و سپاس ویژه از زحمات ارجمندتان ❤️
بهنام حیدری فخر 24 فروردین 1400 03:17
درود بر شما جناب رضاپور ادیب ارجمند
بسیار زیبا سرودید گرامی
باغ اشعارتان پرفروغ و گل فشان باد
محمد علی رضا پور 24 فروردین 1400 05:27
سلام و درود و ارادت ❤️
علیرضا علیدادی شمس ابادی 24 فروردین 1400 08:10
درود بر عشق نازنین وقلب پاک شما ماروببخش ای گلستان پر عطر زه اینهمه تعریف گل تنها در دستان
حالیم یک سبد از عشق وگل آنهم تقدیم حضور شما خوشتر زه گل
محمد علی رضا پور 24 فروردین 1400 09:26
سلام و درود و سپاس
مقدم تان گلباران
محمد علی رضا پور 24 فروردین 1400 09:28
سلام و درود و عرض ادب
علی مزینانی عسکری 24 فروردین 1400 08:51
سلام و عرض ادب
سپاس استاد از این شعر زیبا و توضیحات کامل و جامع
دستمریزاد
محمد علی رضا پور 24 فروردین 1400 09:28
سلام و درود و عرض ادب
شهرام بذلی 24 فروردین 1400 08:59
سلام و احترام ..
هم سپاس از جناب خیدری فخر نازنین
هم درودها نثار شما بخاطر ارزش آفرین کردن
این قالب ادبی
با صبرو تامل و تحمل .میتوان به هر آنچه ک خواهی
رسید
محمد علی رضا پور 24 فروردین 1400 09:29
سلام و درود و ارادت
کاویان هایل مقدم 24 فروردین 1400 10:44
درودها بر حضرت دوست
لذت بردم
کیوان هایلی 24 فروردین 1400 10:51
درودها بر شما استاد رضا پور گرامی
بسیار زیبا سرودید
توضیحات کامل
رسول نظری 24 فروردین 1400 11:39
سلام ،با اینکه هنوز این قالب شعری را به درستی درک نکردم اما با توجه به شعر و متن امیدوارم بتوانید آن را جا بیاندازید
در غیر این صورت تلاش شما بیهوده خواهد بود... موفق باشید
محمد علی رضا پور 24 فروردین 1400 14:06
سلام و درود ها و سپاس ها یتان بزرگواران
روزبه آریا 24 فروردین 1400 14:42
درود بر شما گرامی
بسیار زیباست
محمد علی رضا پور 24 فروردین 1400 15:13
سلام و درود و سپاس
روناک غریب لکی 26 فروردین 1400 14:01
درود بر شما استاد. بسیار زیبا سروده اید.
قلمتان نویسا.
محمد علی رضا پور 26 فروردین 1400 19:17
سلام و درود و سپاس
