رهایی (از قیود بازدارنده):
وظیفه شما این نیست که مشخص کنید این کار تا چه اندازه خوب یا باارزش است، یا آن را با دیگر چیزها مقایسه کنید. وظیفه شما این است که آن را آشکارا و به روشنی نزد خود حفظ کنید و راه ها و مجراها را نیز باز بگذارید. حتی نیازی نیست که به خود یا به کارتان ایمان داشته باشید. بلکه فقط باید رها باشید و گرایش هایی را که به شما انگیزه می دهند آزاد بگذارید. (مارتا گراهام)

ما از همان کودکی مان آموخته ایم که از امیال مان جلوگیری کنیم. ما یاد می گیریم که از قوانین پیروی کنیم. اگر آزادانه و بدون محدودیت بیندیشیم و عمل کنیم و حرف بزنیم، چه اتفاقی می افتد؟ در این باره ویولا اسپولین چنین گفته است: کنار گذاشتن خود به خاطر بوالهوسی دیگران قبل از آنکه چیزی عرضه کرده باشیم، هر روز ما را در آرزوی جلب محبت دیگران و ترس از رد شدن آواره می سازد. دسته بندی خوب یا بد از روز تولد (بچه ی خوب زیاد گریه نمی کند) ما را در تارهای تصویب و تقبیح گرفتار می کند و خلاقیت ما را فلج می سازد. با چشم دیگران می بینیم و با بینی دیگران استشمام می کنیم.
البته به هر حال قوانین اند که انسان را متمدن کرده اند. خودسانسوری در زندگی اجتماعی لازم و ضروری است؛ و به راستی چیز خوبی هم هست. چنانچه نتوانیم امیال و قضاوت ها و انتخاب های مان را کنترل کنیم، زندگی مان فلج می شود. آنگاه نمی توانیم خواندن و نوشتن بیاموزیم، با قاشق و چنگال غذا بخوریم، یا رانندگی کنیم. تمدن خود توافق نامه ای است مبتنی بر محدودیت ها که ما اعمال سانسور نشده مان را بر اساس آن می شناسیم اگر چه بهایش را نیز باید پرداخت. چه بسا زمان زیادی صرف می کنیم که عضله های قضاوت مان را پرورش دهیم تا عضله های خلاقیت مان تضعیف شوند.
هر شخص می بایست برای نوآوری و آفریدن، به انگیزه های خلاق خود اعتماد کند و ایده های به ظاهر غیر منطقی، غیرمعقول و یا «نابخردانه» خود را پی بگیرد. مادامی که قابلیت های ارزش یابی و انتقاد اهمیت دارند، در صورتی که تعادلی بین آنها و قابلیت های اندیشه پردازی و خطرپذیری شکل نگیرد (این دو فاقد تعادل و توازن باشند)، متاسفانه جلوی خلاقیت گرفته خواهد شد. در ادامهف توصیه های کت کوپِت به هنرجویان برای رسیدن به رهایی، ذکر و تشریح می گردد. گروه های بداهه پرداز با رعایت این توصیه ها می توانند به رهایی دست یابند. در اینجا گفتنی است که به دست آوردن همه این مهارت ها فقط با تمرینات و بازی های نمایشی امکان پذیر است.

مرجع: فصلنامه تخصصی دانشگاه هنر- نامه هنرهای نمایشی و موسیقی - بهار و تابستان 90
از بداهه پردازی تا اجراء
علی حاج ملاعلی