با درود


بنظر میرسد که تمامی زبانهای دنیا ممزوج و درهم تنیده و به هم پیوسته باشند.حتی ایمایی ها یعنی از همدیگر تأثیر پذیرفته و میپذیرند(در امتزاجِ دامنه یِ واژگانند).
میتوان بر اساس اسناد و شواهد واگویه نمود که حدود هزار سال پیش بابا طاهر همدانی از واژه ی پدر در شعرش بهره جسته است آنجا که میگوید:

درین دیرم چنان مظلوم و مغموم
چو طفل بی پدر بی مادرستم
نمی‌گیرد کسم هرگز به چیزی
درین عالم ز هر کس کمترستم

در زبان لاتین نیز پدر را Father میگویند که وقتی تلفظ گردد،در آوایش: کلمه ی پدر در فارسی به ذهن میرسد قطعا اینها از هم تاثیر پذیرفته اند ...ماتقدم و ماتأخرشان قابل تأمل و مستعد بررسی وافریست ...آیا اروپاییان در قریب به هزار سال پیش آن را Father گفته اند یا اینکه از اجتماع ایران قدیم تاثیر پذیرفته اند؟ و همینطور مادر و Mother و از سویی برادر و brother یا دختر و daughter
باید در اینصورت بیشتر واکاوی صورت بپذیرد.
یا اینکه ابلیس در عربی با دیابلس یا دیابلوس در یونانی و ابالیش در پهلوی،ایرانی( زندیقی،زرتشتی)از یک ریشه اند و همه به معنی نفرت و نفرین و نحس و پلشتی معنی شده اند.
اینکه کدام یک از لحاظ زمانی بر دیگری متأثر بوده و بر آن ریشه تشیید یافته،مشخص نیست.
و همینطور واژگانِ فردوس در عربی با پردیس در پارسی و پارادیس در لاتین ( هر سه بهشت معنا میدهند ).
یا مثلا پاپ، پاپا،پَپا که در اروپا از قریب به دو هزار سال پیش مورد تکلم آنان خصوصا شرق اروپا،پروس و غیره است و به معنای بزرگ و برجسته است بعدها احتمالا چند صد سال پیش وارد گویش کوردهای پهله ای شده است چرا که در میان اکراد فقط پهله ایها به پدربزرگ میگویند پپا و لاغیر. این امر احتمالا بخاطر ارتباطات فرهنگی فی مابین کوردهای پهله ای با امپراطوری عثمانی( عراق و غیره) است و در این گذار، واژه ی پپا ورود کرده است.
جالب اینجاست که در این گذر و گذار فرهنگی و ارتباطات که هیچ گریزی از آن نیست فکر میکنم در یک لحظه و یک برهه این واژه ی پپا یا پاپا وارد زبان اکراد و اعراب شده است و چون اعراب حرف پ ندارند فلذا بجای پاپا از واژه ی بابا استفاده کرده و به مرور همین لفظ به ما نیز سرایت نموده است.
از سویی اشتراکاتِ واژگانی مابین زبان روسی با گویش یا سایر زبانهای ایرانی نیز اگر دقت گردد مشاهده میگردد چرا که مستحضرید آریاییها که بخشی از آن شامل تمامیِ کوردها با انواع گویشها و مردمانش بعلتِ یخبندان از سیبری روسیه به مناطق پایین دست مثل ایران و غیره آمده اند یک واقعیتِ انکارناپذیر است.و هنوز پس از هزاران سال واژگانی بین روس ها و کوردها( پهله ای و غیره) مشترک هستند و این نظریه بیش از پیش قوام می یابد. واژگانی چون: زِملَیه земля» یعنی زمین که کوردهای پهله ای زمینِلَه،زمینها میگویند ۲_«کَرُوتکی короткий (کرَتکی краткий)» _ کوتاه،کوردهای پهله ای به بخش بخش های کوتاه در اراضی و کشاورزی کِرت میگویند. ۳_ «بَرَن баран» _ بره (گوسفند) که تمامی اکراد وَرَن،بَرَن یا وَرو یعنی گوسفند نر میگویند. ۴_«دوَه два» _ دو،کوردهای پهله ای برای اشاره به شماره دو آن را دوَه میخواند مثلا اگر بازیکن شماره دویی را خطاب قرار دهد میگوید شماره دوَه. ۵_ «پیات пять» _ پنج،که برخی از اکراد پنج را پِنت میخوانند. ۶_«ژِنَه жена» _ زن،تمامی کوردها علی الخصوص کوردهای پهله ای زن را ژِن،ژِنه،ژِنا،ژِه میخوانند.
* البته در این گستره ی واژگان،شباهت برخی از واژه های روسی با سایر زبان و گویشهای اقوام دیگر نیز وجود دارد که در اینجا فقط به شباهتشان مابین زبان کوردی پرداخته شده است.



✍️ عیسی نصراللهی