گزینه اشعار پرویز ناتل خانلری

گزینه ی اشعار زنده یاد دکتر پرویز ناتل خانلری باهتمام ترانه ی ناتل خانلری توسط( انتشارات مروارید) در مجموعه ی گزینه ها ی شاعران معاصر که کمر بانتشار آن بسته است، می باشد.
آنچه دراین گزینه ها بچشم می خورد استفاده از نظر هنرمند یا دیگران راجع بهنر خصوصا شعرست.
مقدمه ی این کتاب توسط استاد شفیعی کدکنی نوشته شده است . درین مقدمه همانطور که رسم و اعتقاد ایشا نست از فرمالیسم دفاع کرده و تغییر در فرم را تا حد خودشان مجاز دانسته اند . و همچنان همانند کتاب موسیقی شعر با بررسی فرم گذشتگان درِ نو آوری را بروی آیندگان را بسته اند .
علاوه بر تکرار سیاق خود ،درین مقدمه بنیما هم حمله نموده اند که از دکتر خانلری رونویسی کرده اند. وجالبست در مقدمه ی استاد خانلری آمده که معلمش نیما بوده و بهر بهانه ای وی از کارهای روزمره می گریخته وبمنزل نیما که از بستگان ایشان بوده ، و راه روش و اندیشه ی خودرا از نیما آموخته است. وی فرم کهن را از نظر نیما اینگونه در مقدمه ی این کتاب می آورد .(ادبیات کهنسال فارسی قیود متعددی رادر قالبهای معدود به ذهن شاعر تلقین می کند. قافیه که نیما آن را شیطان پیرخوانده بود بر ذهن و ذوق شاعر استیلا دارد و گریز ازآن کار آسانی نیست و فقط با فدا کردن معانی می توان با این شیطان کنار آمد. در یک دوره بنظر رسید که گریختن از دست قافیه ممکن است که مجال و میدانی برای شاعر بگذارد...)
این کتاب و دیگر کتابهای گزینه را که خلاصه ای ازآثار شاعران ایرانی و بیگانه است ، توصیه می گردد.



اندکی درباره پرویز

پرویز ناتل خانلری در اسفندماه ۱۲۹۲ در تهران متولد شد. خانوادهٔ پدر و مادر او هر دومازندرانی بودند و در حکومت قاجار شغل دیوانی داشتند. خانوادهٔ پدری خیلی زودتر ازشهرستان نور، روستای «ناتل» از توابع شهرستان نور کنونی کوچ کرده‌بودند. جد او، میرزا احمد مازندرانی، ابتدا عنوان خانلرخان و بعد لقب اعتصام‌الملک گرفت.[۵] میرزا خانلرخان اعتصام‌الملک تا پایان عمر، مشاغلی در وزارت امور خارجه داشت و مدیر کل وزارت خارجه بود. پدر خانلری، میرزا ابوالحسن خان خانلری (۱۲۸۸–۱۳۴۹ ه‍. ق)، ابتدا دروزارت عدلیه و سپس در وزارت امور خارجه خدمت می‌کرد و از سال ۱۳۱۶ ه‍. ق به مدت ده سال در تفلیس و پترزبورگ مأموریت سیاسی داشت. در سال مشروطیت به تهرانآمد و ازدواج کرد، لقب اعتصام‌الممالک گرفت، و در سال ۱۳۰۹ ه‍. ش در تهران درگذشت. نام خانوادگی «خانلری» از لقب جد او «خانلرخان» گرفته شده‌است. کلمهٔ «ناتل» (نام قدیمی شهری در مازندران) به پیشنهاد نیما یوشیج (پسرخالهٔ مادرش) بر نام خانوادگی او افزوده شد و باآنکه خود همیشه آن را به‌کار می‌برد، در شناسنامهٔ او نبود.
پرویز ناتل خانلری تحصیلات ابتدایی را در مدرسهٔ سن‌لویی، مدرسهٔ آمریکایی تهران ومدرسهٔ ثروت تهران گذراند. درس‌های دورهٔ اول دبیرستان را به‌طور متفرقه امتحان داد، و هنگام ورود به دارالفنون برای دورهٔ دوم متوسطه، به تشویق بدیع‌الزمان فروزانفر، که آن زمان معلم دارالفنون بود، رشتهٔ ادبی را انتخاب کرد.[۷] سپس وارد دانشسرای عالی شد و در سال ۱۳۱۴ ه‍. ش دانشنامهٔ لیسانس زبان و ادبیات فارسی را از دانشکدهٔ ادبیاتدانشگاه تهران دریافت کرد. پس از گذراندن دورهٔ آموزشیِ خدمت نظام وظیفه، از سال ۱۳۱۵ به خدمت وزارت فرهنگ درآمد و مدتی دبیر دبیرستان‌های رشت بود. سپس، ضمن تدریس در دبیرستان‌ها، دورهٔ دکتری زبان و ادبیات فارسی را گذراند.
در سال ۱۳۲۲ خانلری جزو اولین گروه دریافت‌کنندگان دکتری زبان و ادبیات فارسی از دانشگاه تهران بود. موضوع پایان‌نامهٔ دکتری او «تحول غزل در شعر فارسی» بود که به راهنمایی ملک‌الشعرا بهار به انجام رساند و بعداً با عنوان «تحقیق انتقادی در عروض و قافیه و چگونگی تحول اوزان غزل فارسی» به چاپ رسید. پس از پایان خدمت وظیفه، دوران خدمت در دانشگاه تهران را آغاز کرد. خانلری کرسی «تاریخ زبان فارسی» را در دانشکدهٔ ادبیات دانشگاه تهران ایجاد کرد و تا سال ۱۳۵۷، خود متصدی تدریس آن بود. از دانشجویان و شاگردان موفق او می‌توان به دکتر قدمعلی سرامی اشاره کرد. در همان اوایل دوران خدمت در دانشگاه تهران، در سال ۱۳۲۵ انتشارات دانشگاه تهران را بنیان گذاشت و خود به مدت پنج سال مدیریت آن را برعهده داشت.
خانلری از دوران دانشجویی، همکاری خود را با مطبوعات آغاز کرد و اشعار و نوشته‌هایش در مجلهٔ مهر انتشار می‌یافت. در خاطرات خود، از جمعی از ادیبان نامدار آن زمان همچون محمدتقی بهار، رشید یاسمی و سعید نفیسی یاد می‌کند که در دفتر مجلهٔ مهر گرد می‌آمدند و مشهور به ادبای سبعه (هفت‌گانه) بودند. در مقابل آنان، به چهار نفر جوان‌تران نوگرا و تحصیل‌کردهٔ اروپا، یعنی صادق هدایت، مجتبی مینوی،بزرگ علوی و مسعود فرزاد اشاره می‌کند که در «کافهٔ رزنوار» در خیابان لاله‌زار نو جمع می‌شدند و به گروه ربعه (چهارگانه) مشهور شده‌بودند و خانلری در حدود سال ۱۳۱۵ با آنان نیز آشنایی یافت.
پرویز ناتل خانلری در سال ۱۳۲۰ با زهرا کیا ازدواج کرد که حاصل آن یک دختر و یک پسر بود. پسرش آرمان در جوانی درگذشت. در خرداد ۱۳۲۲ نخستین شماره از مجلهٔ ادبی سخن را انتشار داد و با وجود وقفهٔ ناخواسته‌ای که پیش آمد، تا سال ۱۳۵۷ انتشار آن را تداوم بخشید.
خانلری در سال ۱۳۲۷ به پاریس رفت و مدت دو سال در «انستیتو دو فونتیک»، که وابسته به دانشگاه سوربن بود، به مطالعه و تحقیق مشغول شد. او اولین ایرانی‌ای بود که با رشتهٔ فونتیک (آواشناسی) در این مؤسسه آشنا شد و رساله‌ای نیز در این باره به زبان فرانسوینوشت.
پرویز ناتل خانلری در سال ۱۳۳۴ معاون وزارت کشور (در دورهٔ وزارت اسدالله علم) شد. از همان دوران، سناتور انتصابیِ مازندران شد و چند دوره تا سال ۱۳۵۷ در آن سمت بود. از شهریور ۱۳۴۱ تا بهمن ۱۳۴۲ مقام وزارت فرهنگ را در کابینهٔ اسدالله علم داشت. در مقام وزارت فرهنگ، طرح ایجاد سپاه دانش را پیشنهاد کرد و به تصویب رساند و اجرای آن را آغاز کرد.
از مهم‌ترین خدمات خانلری به فرهنگ ایرانی، تأسیس بنیاد فرهنگ ایران با جلب همکاری عده‌ای از پژوهشگران بود که در سال ۱۳۴۴ آغاز به کار کرد. بنیاد فرهنگ ایران در مدت فعالیت خود بیش از سیصد عنوان کتاب را منتشر کرد که غالب آنها متون و تحقیقات مهمی در جنبه‌های مختلف ادبی و تاریخی و علمی بود. ریاست بنیاد فرهنگ از ابتدای تأسیس تا سال ۱۳۵۷ بر عهدهٔ خانلری بود. خانلری همچنین ریاستفرهنگستان ادب و هنر ایران را برعهده داشت. مدتی نیز مدیرکلیِ سازمان پیکار با بیسوادی را برعهده گرفت.
پس از انقلاب اسلامی ایران (۱۳۵۷)، پرویز ناتل خانلری به مدت صد روز زندانی شد و از همهٔ فعالیت‌های رسمی و دانشگاهی کناره گرفت. پرویز ناتل خانلری در شهریور ۱۳۶۹، پس از یک دوره بیماری طولانی، در ۷۷سالگی در تهران درگذشت.