نوشته های ادبی
نقدشعر
نوشته های احمد آذرکمان
نگاهی به هایکوی گاهی بر پِهِن/ گاهی بر شکوفه/ یک مگس

نگاهی به هایکوی گاهی بر پِهِن/ گاهی بر شکوفه/ یک مگس

گاهی بر پِهِن
گاهی بر شکوفه
یک مگس

『؟』

✓ به نظر با یک نگاهِ بیرونی طرف هستیم ؛ صحبت از «حرکتِ» یک مگس است ، حرکتی که در آن شاید یک نوع سرگردانی و شاید هم یک نوع ولگردی مُندرج باشد .

✓ گویا نگاهِ راوی بیش تر از آن که به حرکتِ مگس بیندیشد به مکان هایِ آمد و شد مگس می اندیشد ؛ به پِهِن ، به شکوفه .

✓ مبدأ سخن راوی پِهِِن است و مقصدِ سخنِ او مگس . انگار یک خویشاوندی و قرابتی بین مبدأ و مقصد سخن او برقرار است و شکوفه یک عامل و یا یک مکان فاصله انداز میان این دو به شمار می آید ؛ به قول مولانا : هر کسی کو دور ماند از اصل خویش/ باز جوید روزگار وصل خویش . و یا از منظری دیگر عباس صفاری سروده است که : «دور دنیا هم که چرخیده باشی باز دور خودت چرخیده ای» .

✓ پِهِن به عنوان مکانی نامُنزه و شکوفه به عنوان مکانی مُنزه و آبرومند حکایت از انتخاب های دو قطبی و دو سویهٔ مگس دارند و گویا این حرکتِ مگس است که باعث شده پِهِن با شکوفه ، دست کم در سطح کلام ، همنشین یا همجوار شود .

✓ آیا این مکان است که اعتبار دارد یا اعتبار با کسی است که مکان را انتخاب کرده است ؟ آیا شکوفه برای لحظاتی به اعتبار و فخر مگس افزوده است ؟ آیا پِهِن برای لحظاتی از مگس بودن مگس کاسته و او را مگس تر نشان داده است ؟ آیا مگس از شکوفگی شکوفه چیزی ربوده است ؟ آیا مگس مزاحم شکوفه است ؟ آیا مگس باعث شده است پهن ، پِهِن تر به نظر بیاید ؟

✓ آیا به همان اندازه که مگس با پِهِن به سر می بَرَد با شکوفه نیز به سر می بَرَد ؟

✓ با توجه به این که سخن از یک مگس است ، آیا قصدِ راوی به رخ کشیدنِ تنهایی مگس در این حرکت است ؟

✓ مارسل پروست می گوید : «سفر راستین برای کشف کردن ، رفتن به مکان‌های تازه نیست ، بلکه یافتن نگاهی تازه است» .

✓ مؤدب میرعلایی در یکی از ترجمه هایش از روبرتو خواروز می نویسد : رازِ راه نه در فرعی‌هایش،/ نه آغازِ مشکوک/ و پایانِ تردیدآمیزش،/ که در طنزگزنده دو طرفه‌هایش است... . با توجه به این ترجمه ، گویا پِهِن و شکوفه ، طنز گزندهٔ دو طرفهٔ سفرِ مگس باشند .

احمد آذرکمان ـ حسن آباد فشافویه ـ دوم خرداد ١٣٩٨