نوشته های ادبی
آموزشی
نوشته های کاویان هایل مقدم
ریشه یابی واژه ی « پردیس» و نفوذ آن در سایر زبانها

ریشه یابی واژه ی « پردیس» و نفوذ آن در سایر زبانها

واژه پردیس از زبان‌های ایرانی به انگلیسی و فرانسه نیز به صورت (به انگلیسی: Paradise) (به فرانسوی: Paradis) وارد شده‌است و معرب آن به صورت فردیس و فردوس و در بعضی زبانهای اروپایی به صورت پارادایس درآمده، بیشتر به عنوان بهشت شناخته می‌شود و به کار می‌رود. پَردیس در زبان فارسی نامی بوده برای باغ‌هایی بزرگ و جنگل مانند در زمان ساسانیان یا اشکانیان که در آنها جانوران گوناگونی آزادانه زندگی می‌کردند.
این واژه‌ برگرفته از زبان مادی (پارا+دَئِزا) بمعنی باغ و بستان و در واقع جاییست که اطرافش دیوار باشد (پارا به معنی فرا و دَئِزا به معنی دیوار است). پالیز فارسی و فردوسی از همین واژه می‌باشد. کزنفون گوید: «در هر جا، که شاه (هخامنشی) اقامت کند وبه هرجا که رود، همیشه مراقب است، در همه جا باغهایی باشد پر از چیزهای زیبا، که زمین می‌دهد. این باغهارا پردیس می‌نامند. اگر هوا مانع نباشد، شاه بیش‌تر اوقات خود را در اینگونه باغها بسر می‌برد.» اردشیر دوم در کتیبه‌ای در شوش این جمله را نگاشته‌است: «اردشیرشاه گوید: به بزرگی اهورمزدا این کاخ پردیس زندگانی را من ساختم. اهورمزدا و مثره (مهر) مرا از هر بدی بپایند و آنچه را که کرده‌ام نگاهدارند».
واژهٔ یونانی Paradeisos از واژهٔ مادی Paridaiza وام گرفته شده است. فارسی باستان آن Paridaida، اوستایی Paridaeza و ایلامی Partetas. این واژه در زبان اکدی به شکل Pardesu و در زبان عبری به شکل Pardes تغییر یافته است.
همچنین در افسانه های قدیمی نقل شده زیباروی ترین دختر ایران زمین به این نام خوانده می شده و عشق وی با یکی از پادشاهان سلسله ی اشکانیان زبانزد خاص و عام بوده است.
دانشنامه تصویری برتر (14p.ir)